Liefdevolle zorg

.
In gesprek over SafePath met Theodoor de Kraker, klinisch psycholoog bij De Hoop ggz. De Hoop is een christelijke instelling en biedt, met als bron het geloof, poliklinische en klinische hulp aan mensen die te maken hebben met psychische problemen of verslaving.

Medewerkers van De Hoop halen hun inspiratie uit hun geloof, zo vertelt Theodoor. Het is dan ook wenselijk voor de instelling en de medewerkers dat interventies op de een of andere manier verband houden met het geloof. Voor Theodoor is er zo’n verband tussen het christendom en SafePath. Theodoor: ‘SafePath maakt het mogelijk om op een niet-veroordelende manier naar de ander te kijken en om zodoende liefdevolle zorg te bieden. Liefdevol en niet-oordelend zijn, is ook wat we vanuit ons geloof beogen te doen. Bovendien richt SafePath zich niet alleen op probleemgedrag maar ook op de gezonde kant van cliënten, op de gezonde volwassene kant. Hier zie ik een overeenkomst met wat in de bijbel de oude mens – niet helpende kanten – en de nieuwe mens – de gezonde kant – wordt genoemd.’ Hoewel dat verband inspirerend is voor de medewerkers, nemen ze het geloof niet altijd mee in de benadering of behandeling van cliënten. ‘Dat doen we alleen bij cliënten die daarvoor open staat,’ zegt Theodoor.

Samen met dr. David Bernstein, ontwikkelde hij twee SafePath-groepstrainingen voor zijn cliënten, mensen met een verslaving en comorbide problematiek waaronder persoonlijkheidsproblematiek: de ‘basis SafePath groep’ en de ‘gezonde volwassene groep’. Beide trainingen bestaan uit 12 bijeenkomsten die door de cliënten worden gevolgd tijdens hun opname. Theodoor: ‘Het doel van de eerste training is vooral het herkennen van de modi, de verschillende kanten of emotionele toestanden die we als mens hebben. We laten cliënten dan de iModes (kaarten die de verschillende kanten of emotionele toestanden afbeelden) zien en vragen hen in welke tekeningen ze zichzelf herkennen. Ook houden ze een dagboek bij. Daarin schrijven ze onder andere op op welke momenten een kant werd getriggerd en welke gedachten ze op dat moment hadden. We doen ook rollenspellen waarin modi worden uitgebeeld. Vaak zijn het de medewerkers die dat doen, maar we vragen het ook regelmatig aan cliënten. Ook al is dat soms spannend voor hen om voor de groep te gaan staan. In ‘de gezonde volwassene groep’ staan ieders kwaliteiten centraal, maar ook zelfzorg.’

De meeste cliënten zijn enthousiast over de twee trainingen. De iModes helpen om te praten en cliënten ervaren verdieping. ‘Ze praten sneller over hun kwetsbaarheden en leggen verbindingen tussen verleden en heden,’ legt Theodoor uit. ‘Het gaat veel minder over de verslaving, maar meer over de onderliggende patronen.’

Ondanks het enthousiasme van de cliënten zitten er ook thema’s in de training die weerstand oproepen bij cliënten, of gewoonweg lastig zijn. Dankbaarheid bijvoorbeeld. ‘Cliënten hebben eerder de neiging om hun aandacht te richten op het negatieve of op wat niet goed gaat. Aangeven waar je dankbaar voor bent is dan niet altijd makkelijk. In de Bijbel staat zoiets als: dank God in alle omstandigheden en wees altijd verheugd. Dat lukt me zelf ook lang niet altijd.’

Theodoor deed onderzoek naar het effect van het 12-weken behandelprogramma van zijn cliënten, waarvan de twee SafePath-trainingen onderdeel zijn, en presenteerde de resultaten onlangs op het jaarlijkse congres van de ‘International Society of Schema Therapy’ in Kopenhagen. Theodoor: ‘De eerste bevindingen zijn veelbelovend. Ze laten zien dat cliënten baat hebben bij het programma. Zo wordt de gezonde volwassene kant van cliënten sterker en treden bepaalde modi, waaronder het impulsieve kind en het ongedisciplineerde kind, minder vaak op de voorgrond. Bovendien rondden vrijwel alle cliënten de behandeling af en was er dus nauwelijks ‘drop-out’. Dat is best bijzonder voor deze doelgroep.’