“SafePath is een zachte notenkraker”

.
In gesprek over SafePath met Roel de Bruin, methodiekcoach bij Rijks Justitiële Jeugdinrichting (RJJI) Den Hey-Acker. In Den Hey-Acker verblijven jongens die om strafrechtelijke redenen zijn opgenomen in de jeugdinrichting. Alle RJJI-instellingen hebben SafePath geïmplementeerd in hun behandelteams.

Als methodiekcoach gebruikt Roel de Bruin SafePath als hij met teams samen komt om stil te staan bij het gedrag van jongeren. Hij werkt met de teams die zorg dragen voor de ‘lang verblijf jongeren’ – de jongens met een PIJ-maatregel, het jeugdequivalent van TBS – en voor de zedengroepen. Deze jongeren kampen vaak met persoonlijkheidsproblematiek en dat uit zich in gedrag dat groepsleiders kan raken. “Situaties op de groep analyseren we tijdens onze bijeenkomsten met de iModes (kaarten die afbeeldingen gebruiken om verschillende emotionele toestanden – modi – tastbaar te maken). Wat doen de modi van een jongen met jou? Welke modus, welke kant van jou, wordt door de jongen geraakt?”

“SafePath is daarmee een ‘tool’ voor onze medewerkers om te reflecteren. Een veilige tool bovendien. Medewerkers ontdekken kanten van zichzelf wetende dat ze ook gezonde kanten hebben. De methode nodigt uit om kwetsbaar te zijn. Dat vind ik prachtig.” Behalve dat medewerkers zichzelf beter leren kennen, leren ze ook elkaar beter kennen. “Ze zien de bijeenkomsten als ‘teambuilding’ en vinden dat prettig,” zegt Roel. “Ik vind dat zo inspirerend. Als ik het erover heb, ga ik vanzelf glimlachen.”

Door SafePath gaan medewerkers niet alleen anders naar zichzelf en naar elkaar kijken, maar ook naar de jongeren. Roel: “Eerder zagen we alleen het gedrag van een jongen en niet het patroon daaronder. Nu kijken we een laag dieper, naar de reden voor dat gedrag en naar de behoeften. Het is een paradigma-shift.”

Roel de Bruin

Afstandelijke Beschermer Modus

Ook bij de individuele coaching die Roel biedt aan medewerkers van zijn instelling, gebruikt hij SafePath. “Ik weet niet waar het vandaan komt, maar het werkt. Ook voor mensen die in eerste instantie niet naar zichzelf willen kijken, die weerstand ervaren. Door gebruik te maken van de modi, kun je met elkaar toch het gesprek aangaan. Over die weerstand bijvoorbeeld.”

“SafePath is ‘een zachte notenkraker’ die in staat is om zelfs de hardste noot te kraken. De methode gaat namelijk over het vervullen van basisbehoeften en dat raakt mensen. Basisbehoeften hebben we allemaal en als die vervuld worden, dan komen er positieve krachten vrij.”

De methode cultiveert volgens Roel de zachte kant zonder zweverig te zijn. “Justitie is een vrij harde wereld waarin dat niet zou werken. Ik doe wel eens een ademhalingsoefening hoor, als medewerkers getriggerd zijn, maar noem die dan niet zo. Ik zeg dan eerder: ‘haal eens diep adem en kom tot jezelf.’ Ik haal er vooral geen yoga-matje bij.”

De iModes-kaarten heeft hij op een magneetbord geplakt en dat bord neemt hij mee naar besprekingen. “Ik nam het zelfs een keer mee een groep op. Eén van de jongens vond het meteen interessant en herkende zichzelf in een aantal plaatjes. Met die jongen ben ik in gesprek gegaan over die kanten van hem. Van collega’s hoor ik dat jongeren geregeld ‘schema-taal’ gebruiken. Ze roepen naar elkaar: ‘Hey, welke kan van jou is dat? Deze soms?’ En dan beelden ze één van de afbeeldingen uit. De modi-kaarten maken het mogelijk om het op een speelse manier over zware onderwerpen te hebben.”